Schurft is een huidaandoening die wordt veroorzaakt door de schurftmijt, een minuscuul beestje dat met het blote oog nauwelijks zichtbaar is. Hoewel de aandoening meestal niet levensbedreigend is, zorgt het vaak voor veel ongemak. Vooral de jeuk kan zo heftig zijn dat het invloed heeft op het dagelijks functioneren. Wie ermee te maken krijgt, wil meestal snel weten of het inderdaad om schurft gaat en hoe het behandeld kan worden. Hier lees je waar je op moet letten en wat je eraan kunt doen.
Wat is schurft eigenlijk
Schurft ontstaat door de aanwezigheid van de schurftmijt die zich in de bovenste laag van de huid ingraaft. Hier legt het diertje eitjes en veroorzaakt daarmee een allergische reactie. Het immuunsysteem reageert op de aanwezigheid van de mijten, de eitjes en hun uitwerpselen. Hierdoor ontstaat de kenmerkende jeuk en irritatie van de huid. Het idee dat er kleine parasieten onder je huid leven, maakt het vaak nog onaangenamer.
Schurft is bovendien besmettelijk. Door langdurig huidcontact kan de mijt gemakkelijk van de ene persoon naar de andere worden overgedragen. Vooral bij beroepen waarbij je veel lichamelijk contact hebt met anderen, is het verstandig om pas weer aan het werk te gaan als de behandeling gestart is. Het is ook verstandig om je werkgever te informeren, zodat je samen kan kijken naar de juiste maatregelen.
De symptomen van schurft
De symptomen verschillen per persoon, maar er zijn een aantal klachten die vaak terugkeren. Hoe sneller je deze herkent, hoe eerder je behandeling kunt zoeken.
Hevige jeuk
De meest opvallende klacht is intense jeuk. Vooral in de avonduren en bij warmere temperaturen wordt deze jeuk vaak nog erger. De allergische reactie op de mijten, hun eitjes en hun uitwerpselen is de veroorzaker hiervan. De drang om te krabben is groot, wat het risico op beschadiging van de huid verhoogt.
Huiduitslag
Naast de jeuk ontstaat er meestal een huiduitslag. Deze kan er verschillend uitzien: kleine bultjes, rode plekjes, blaasjes, schilfers of puistjes. Op sommige delen van het lichaam zijn de klachten erger dan op andere plekken. Vaak zie je de uitslag terug tussen de vingers, op de voeten, rond de polsen, ellebogen en in de schaamstreek.
Beschadigingen door krabben
Doordat mensen de jeuk proberen weg te krabben, ontstaan er regelmatig wondjes en korstjes. Open wondjes kunnen weer leiden tot infecties. Dit wordt ook wel schurftletsel genoemd. Door de beschadigde huid kunnen bacteriën hun kans grijpen, waardoor extra klachten ontstaan.
Beelden van schurft
Hoewel het nooit verstandig is om zelf een diagnose te stellen, kan het bekijken van foto’s wel helpen bij het herkennen van de aandoening. Vaak zal een arts vragen naar je klachten en mogelijk ook naar het uiterlijk van de huiduitslag. Als je al enigszins bekend bent met hoe schurft eruit kan zien, kun je dit bespreken bij het bezoek aan de huisarts. Toch wordt de uiteindelijke diagnose altijd gesteld door een arts of dermatoloog.
Op afbeeldingen is vaak te zien dat de rode bultjes bij elkaar kunnen liggen en soms zijn er zelfs rode lijntjes zichtbaar. Die lijntjes zijn de gangetjes die de mijten graven in de huid. Ze vormen daarmee een duidelijk kenmerk dat bij andere huidaandoeningen meestal niet voorkomt.
De besmettelijkheid van schurft
Schurft is helaas zeer besmettelijk. Vooral op plekken waar veel mensen dicht bij elkaar leven, kan de aandoening zich snel verspreiden. Denk aan studentenhuizen, opvangcentra of zorginstellingen. In warme en vochtige omstandigheden kan de mijt zich bovendien makkelijker verspreiden.
Ook via kleding, beddengoed en handdoeken kan besmetting plaatsvinden. Daarom is het belangrijk om textiel grondig te reinigen. Was alles op minstens zestig graden of stop het enkele dagen in een afgesloten zak, zodat de mijten en hun eitjes afsterven. Daarnaast is het verstandig om mensen met wie je nauw contact hebt te informeren, zodat zij alert kunnen zijn op klachten en tijdig actie kunnen ondernemen.
Hoe schurft behandeld wordt
Schurft verdwijnt niet vanzelf. Het is daarom belangrijk om bij verdenking contact op te nemen met een arts. Omdat de symptomen ook op andere huidaandoeningen kunnen lijken, is een professionele diagnose noodzakelijk. Zo voorkom je dat je onnodig lang met klachten blijft rondlopen.
De arts zal meestal met behulp van een microscopisch onderzoek vaststellen of er sprake is van schurft. Hierbij wordt huidmateriaal onderzocht op de aanwezigheid van mijten, eitjes of uitwerpselen. In sommige situaties kan aanvullend onderzoek met een PCR-test plaatsvinden, maar dit wordt niet vaak toegepast.
Medicatie bij schurft
De behandeling begint doorgaans met een speciale crème die je over je hele lichaam aanbrengt. Deze crème moet vaak een bepaalde tijd op de huid blijven zitten. In veel gevallen is één behandeling voldoende om de mijten te doden. De jeuk kan nog enige tijd aanhouden, zelfs nadat de mijten verdwenen zijn. Dit komt doordat het immuunsysteem soms nog enige tijd blijft reageren op achtergebleven resten.
Als de klachten niet verdwijnen of als er sprake is van bijkomende huidproblemen, kan de arts besluiten om tabletten voor te schrijven. Dit gebeurt ook als iemand allergisch is voor de crème. De arts zal beoordelen welke behandeling het meest geschikt is voor jouw situatie.
Huismiddeltjes en aanvullende verzorging
Sommige mensen proberen zelf de klachten te verlichten met huismiddeltjes. Hoewel deze producten de jeuk kunnen verzachten, vervangen ze nooit de medische behandeling. Voor een daadwerkelijke genezing zijn medicijnen onmisbaar. Wel zijn er enkele middelen die het ongemak tijdelijk kunnen verlichten.
Aloë vera heeft een verkoelend en kalmerend effect. Het kan de roodheid iets verminderen en de jeuk verzachten. Tea tree olie wordt soms gebruikt vanwege de ontstekingsremmende eigenschappen. Dit middel komt met name in beeld wanneer de standaardbehandeling niet het gewenste effect heeft, bijvoorbeeld bij resistente gevallen. Toch is het altijd verstandig om hierover eerst met een arts te overleggen.